Okolice Ujścia za
mieszkiwane były już kilka tysięcy lat temu. Świadczą o tym kilkakrotnie prowadzone badania archeologiczne oraz wykonane w
90 latach zdjęcia satelitarne.
Historia Ujścia nierozerwalnie łączy się z historia Polski. Pierwsze wzmianki o Ujściu znajdują się w najstarszej kronice Galla Anonima.
Możliwa do odtworzenia historia miasta zaczyna się od czasów króla Bolesława Chrobrego, który utworzył z istniejącego grodu twierdzę na granicy z wrogimi plemionami Pomorza. Ciężkie walki pod Ujściem stoczył z Pomorzanami Bolesław Krzywousty, stąd też podejmował liczne wyprawy przeciw pogańskim ludom Pomorza, by nawrócić je na chrześcijaństwo. Gościł w Ujściu również biskup Otton z Bambergu, podczas swej wyprawy do Gniezna.
Od 1225 roku przez ponad sto lat Ujście było kasztelanią. Kasztelan urzędował na odbudowanym ujskim Zamku, który stał na dzisiejszym Starym Rynku. Pierwszym znanym kasztelanem ujskim był Olbracht.
W drugiej połowie XIV wieku Ujście stało się przejściowo własnością niemieckiej rodziny Wedlów. Poza tym krótkim okresem Ujście z okolicznymi wsiami i folwarkami było własnością królewską. Ukoronowaniem duzego znaczenia Ujścia było nadanie mu 24 czerwca 1413 roku przez króla władysława Jagiełłę praw magdeburskich. Prawa miejskie potwierdzane były w następnych wiekach: w 1576 r. przez króla Stefana Batorego, a w 1650 r. przez króla Jana Kazimierza.
W 1655 roku zwołano do Ujścia pospolite ruszenie szlachty wielkopolskiej, gdyż zbliżały się wojska szwedzkie. W wyniku zdrady wojewody poznańskiego K. Opalińskiego i wojewody kaliskiego K. Grudzińskiego, 15 tysięczna armia nie podjęła walki, oddając najeźdźcom Wielkopolskę.
W 1662 roku król Jan Kazimierz nadał miastu przywilej powołujący do życia Bractwo Kurkowe. W 1596 powstał Cech Piwowarów a Ujście w tym czasie słynęło z produkcji znakomitego piwa. Pożary niszczyły miasto w latach: 1637 (spłonął wówczas kościół zbudowany w 1510 r) , 1755 (spłonął kościół z 1641), w 1782 (spłonął dokument potwierdzający prawa miejskie), 1813 i 1834 .
Ujście w 1772 roku po pierwszym rozbiorze Polski zostało włączone do zaboru pruskiego. W granice odrodzonej Polski Ujście zostało włączone 19 stycznia 1920 roku dotyczyło to tylko części miasta leżącej na południe od Noteci i Gwdy.
Okres zaborów był dla Ujścia również okresem ważnych inwestycji gospodarczych.
W 1809 r. niemiecki przemysłowiec Bei Mansch założył hutę szkła, która do dzisiaj odgrywa ważną rolę w mieście.
W latach 1891-1897 uregulowano bieg Noteci i zmeliorowano łąki. Około 1911 roku zbudowano linię kolejową Piła – Czarnków.
W latach 1934-1936 Niemcy wybudowali kanał i port rzeczny po swojej stronie Ujścia.
Na przełomie XIX i XX wieku proboszczem ujskiej parafii został ks. Franciszek Renkawitz. Jego staraniem w latach 1893-1908 wybudowano Kalwarię Ujską, a w latach 1905-1906 kościół parafialny, który do dzisiaj jest najokazalszą budowlą w mieście.
II wojna światowa i okupacja hitlerowska, obok ogromnych nieszczęść ludzkich, doprowadziła w Ujściu do zburzenia stacji drogi krzyżowej na Kalwarii. 27 stycznia 1945 roku zakończyła się okupacja niemiecka, do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej.
W 1963 r. mieszkańcy uroczyście obchodzili 550-lecie, a w 2013 r. 600-lecie miasta. Od 1993 roku corocznie w czerwcu na pamiątkę nadania praw miejskich, obchodzone są Dni Ujścia.
Od listopada 1996 r. Ujście należy do Kapituły Najstarszych Miast i Miejscowości w Polsce.
